Gruntowe pompy ciepła pobierają energię z gruntu za pomocą wymiennika gruntowego, tzw. dolnego źródła, przez który przepływa niezamarzająca ciecz. Najczęściej wykorzystywanym źródłem ciepła w instalacjach z pompami ciepła jest grunt, skała, woda gruntowa i woda powierzchniowa. Kolektory gruntowe można ogólnie podzielić na: kolektory poziome (płaskie), które w zależności od sposobu ułożenia dzielimy jeszcze na równoległe lub spiralne oraz kolektory pionowe (sondy pionowe).Posiadacze systemu gruntowego źródła ciepła mają zapewnioną energię cieplną na wiele lat, ze względu na bardzo dobre parametry eksploatacyjne i niezależność od zmian temperatury zewnętrznej. O ile tylko wydajność źródła ciepła (gruntu) i pompa są właściwie dobrane do potrzeb ogrzewanego budynku, to nawet przy temperaturach zewnętrznych -20°C system będzie pracować prawidłowo. Właściwy dobór i zwymiarowanie kolektora dolnego źródła jest więc jednym z podstawowych i najważniejszych warunków prawidłowej pracy pompy ciepła.